De geschiedenis van de Sint-Trudoabdij in Brugge gaat terug tot de 11de eeuw. De abdijgemeenschap die eraan verbonden is, vandaag aangesloten bij de Orde van Kanunnikessen van het Heilig Graf, heeft sindsdien een sterke link met de stad. Na een bewogen geschiedenis vestigden de zusters zich in 1954 in het voormalig Slot van de Graven van Vlaanderen te Male. In 2011 verkochten de zusters deze abdij en verhuisden in 2013 naar Huyse Sint-Trudo. De meest bijzondere kunstobjecten uit de collectie namen de zusters mee naar hun nieuwe verblijfplaats. 

Twee van deze kunstschatten zijn een 15de-eeuws triomfkruis en het bijhorende velum. Dit ensemble werd in 2011 erkend als Vlaams Topstuk. Tot 2018 konden de zusters het triomfkruis in de kapel ophangen, maar om veiligheidsredenen moesten ze op zoek naar een nieuwe bestemming. Ze namen hiervoor contact op met PARCUM, het museum en expertisecentrum voor religieuze kunst en cultuur. Op 8 september namen de zusters afscheid van hun topstukken. Via een handgift worden de twee objecten opgenomen in de collectie van PARCUM. 

PARCUM verrijkt op deze manier de collectie met een eerste Vlaams Topstuk. “Dat we in het jaar waarin het Vlaamse tostukkendecreet 20 jaar bestaat zo’n handgift mogen ontvangen, doet ons deugd,” aldus Wouter Jaspers, museumcoördinator. “Het museum wil een referentiecollectie uitbouwen van het religieuze leven in Vlaanderen en Brussel. Via tijdelijke tentoonstellingen en collectiepresentaties duiden we dit religieus erfgoed, met bijzondere aandacht voor de betekenis van dit erfgoed in de samenleving vandaag.”

Ondanks de ouderdom van het triomfkruis is het nog in goed staat. Het kruisvelum heeft doorheen de tijd afgezien. PARCUM start daarom met de restauratie van dit topstuk. Hiervoor zoekt het museum nog aanvullende middelen. Mensen die willen, kunnen een fiscaal aftrekbare gift doen op de rekening van de Koning Boudewijnstichting BE10 0000 0000 0404, met gestructureerde mededeling ***182/0740/00449***. 

Na de restauratie zullen de twee objecten te bezichtigen zijn in het museum in Leuven.

Triomfkruis en velum
Het 15de-eeuwse polychrome triomfkruis heeft een hoge artistieke waarde. Maar het unieke en de waarde voor het collectieve geheugen ligt het meest in de bewaard gebleven combinatie van dit kruis met het authentieke velum (vastendoek). Tijdens de vastenperiode werd het kruis bedekt met dit zogenaamde kruisvelum. Dit velum is ook op zichzelf een zeer waardevol en goed geconserveerd stuk 15de-eeuws linnen met borduurwerk. Weinig exemplaren van die ouderdom bleven bewaard. Het geheel bezit hierdoor een aanzienlijke ijkwaarde voor de textielstudie in het algemeen en de reconstructie van dit cultuurhistorische gebruik in het bijzonder.

Bron/foto: PARCUM