Eerder dit jaar verscheen bij uitgeverij Zilt Rust Ritme Ruimte van Esther Kouw. Dit boek is ontstaan toen de auteur tijdens een moeilijke periode in haar leven op zoek was naar meer rust, stabiliteit en een andere manier van leven. Tijdens haar zoektocht kwam ze terecht bij de benedictijnse spiritualiteit, die hierin veel praktische handvatten biedt voor het dagelijks leven.

Kouw neemt de lezer mee op ontdekkingstocht door de benedictijnse traditie. Ze benoemt en omschrijft de kernwaarden van deze traditie en maakt vervolgens de vertaalslag naar het leven van alledag. Dit doet ze met behulp van vier kernwoorden: STIL: Ontmoet jezelf in de stilte, LUISTER: Luister naar jezelf en naar wat de situatie van je vraagt, ACCEPTATIE: Kom je eigen realiteit onder ogen en leer deze te accepteren en KIES: Welke keuze maak je vervolgens? Hieronder een aantal pagina’s uit haar boek.

Door: Esther Kouw

Nadat ik kennis had gemaakt met de benedictijnse spiritualiteit ben ik gaan zoeken naar mijn eigen manier om deze geloften in mijn leven, buiten het klooster, te integreren. Hoe kon ik deze houding in mijn eigen leven toepassen? Dit proces heeft een aantal jaar geduurd, waarbij ik oefende, veel las over de kloosterhouding, en vrijwel alle tv-uitzendingen van de Kloosterserie van KRO-NCRV terugkeek om middels interviews met kloosterlingen meer te weten te komen over het kloosterleven. Door vallen en weer opstaan kwam ik uiteindelijk uit bij vier eenvoudige woorden. Deze woorden staan voor mij in verbinding met de kloostergeloften zoals Benedictus ze aan zijn monniken heeft gegeven als houvast. Deze woorden ondersteunden mij om meer met aandacht te leven, om te verstillen en bewustere keuzes te maken, te ontdekken waar ik blij van word en waar ik prioriteit aan wil geven.

Mijn leven is heel anders dan dat van de kloosterlingen. Ik ben als echtgenote, moeder, dochter, werknemer, vriendin, zus, tante en vrijwilliger iemand die leeft in een wereld waar prikkels, afleidingen, geluiden en veel activiteiten zijn. In mijn leven heerst geen vast ritme en stilte. Toen ik deze woorden had ontdekt en merkte dat ze klopten, schreef ik ze op. Ik nam de woorden mee in mijn telefoon, in mijn portemonnee en in mijn agenda, zodat ze mij herinnerden aan datgene wat ik ontdekt had. De eenvoudige woorden zijn: Stil, Luister, Accepteer en Kies. Zo eenvoudig als ze zijn, zo lastig is het vaak om ze in praktijk te brengen. Maar hierbij hielp de benedictijnse houding mij, door de benedictijnse begrippen ‘discipline’, ‘aandacht’ en ‘moed’, en door met een blijmoedig hart, zonder mopperen, te doen wat er te doen viel. Een gewaardeerde vriend wees mij op een dag op het feit dat de eerste letters van de woorden het woord SLAK vormen. Ik vond dit een grappige constatering, omdat een slak zich traag en langzaam voortbeweegt, hij is onderweg en heeft zijn eigen huis bij zich. Hij kan zich terugtrekken wanneer hij wil of dit nodig vindt, maar hij is ook op pad, weliswaar langzaam en traag, maar hij komt zeker vooruit. Ik vond het een mooie vergelijking.

Stil

Het eerste woord is Stil. De stilte is de basis voor heel veel. Zo blijkt de stilte goed te zijn voor je brein, om je brein even tot rust te laten komen en je hersencellen zich te laten vernieuwen. Maar stilte zorgt er ook voor dat stress en spanning verminderen: de effecten van mindfulness en meditatie zijn alom bekend. Maar de stilte is er niet zomaar, daar is moeite voor nodig. Het leven is vol van geluiden, van praten en lawaai. De stilte is tegenwoordig maar weinig aanwezig. In het boekje Een reis in stilte reist journalist Joost Reijnders af naar de monniken van het kluizenaarsklooster la Grande Chartreuse in de bergen van Frankrijk, vlak bij Grenoble. Als hoge uitzondering mag hij enige tijd meeleven met deze monniken, die achttien uur in hun eigen kluizenaarsverblijf wonen. De zes uren die overblijven, brengen ze door in de kapel. Hij heeft een aantal kluizenaars geïnterviewd, en dat levert mooie gesprekken op. Over de stilte zegt de monnik Marcellin Theeuwes bijvoorbeeld:

Stilte is iets dat je moet leren. En dat kan vele jaren duren. De stilte is heel belangrijk. Om dieper door te kunnen dringen in het eigen leven, het zijn. Daardoor krijg je een betere voeling met de bovenmenselijke, goddelijke wereld. Maar ook met de werkelijkheid die overal is. De stilte is ook een verinnerlijking… maar niet boven jezelf uitstijgen. Het is een methode om tot rust te komen, om open te staan om het licht van God te ontvangen. En dat komt. Heel zelden, en het duurt maar heel kort.

(tekstfragment overgenomen met toestemming van uitgeverij Ten Have te Utrecht)

(p. 54-44 Rust Ritme Ruimte)