In PARCUM, het museum in Abdij van Park in Leuven, is vanaf 1 april de nieuwe collectiepresentatie ‘Je gelooft het nooit’ te zien. De tentoonstelling toont eigen collectiestukken van het museum, maar doet dit op een verrassende manier. “Deze keer staan niet de erfgoedobjecten centraal, maar hedendaagse gebruiken en voorwerpen,” vertelt Liesbet Kusters, curator van het museum. “Veel van onze taal, tradities en feesten zijn gevormd door de christelijke traditie in onze streken. En dat geldt ook voor uitdrukkingen en gebruiken waarvan je het op het eerste gezicht misschien niet verwacht.”

‘Je gelooft het nooit’ neemt de bezoeker mee naar de ontstaansgeschiedenis van hedendaagse spreekwoorden, feestdagen en naamgevingen. De collectiepresentatie is een mix tussen gekende religieuze feesten en tradities zoals Kerstmis, Pasen en het aansnijden van het ijslam bij de eerste communie, en de minder gekende oorsprong van ‘Hocus pocus pats ’ en het verhaal achter de eenhoorn en Nieuwjaar.

Dat deze nieuwe opstelling opent op 1 april is ook niet toevallig. “Ook de aprilvis heeft een minder gekende link met het christelijke geloof,” vertelt Liesbet Kusters. “Het Franse ‘Poisson d’avril’ zou een verbastering zijn van ‘Passion d’avril’, de passie van april. De Goede Week valt namelijk altijd rond deze periode. 1 april is ook gekend onder de naam ‘Verzenderkesdag’. Dat zou verwijzen naar het nutteloze heen en weer sturen van Jezus tussen koning Herodes en de Romeinse opperbevelhebber Pontius Pilatus.”

De collectiepresentatie is opgedeeld in twee delen, een thematische tijdelijke opstelling en een permanente presentatie. “We trappen af met het thema ‘lente’, ” aldus Kusters. “Een dankbaar thema met insteken als Moederdag, Veertig dagen zonder vlees en de Lentefeesten. Dit najaar bouwen we de thematische opstelling om en behandelen we een nieuw thema.” De permanente presentatie gaat in op specifieke spreekwoorden, verwijzingen in de natuur, heiligen in het straatbeeld en tradities en feestdagen.

Met ‘Je gelooft het nooit’ doet PARCUM de bezoekers stilstaan bij elementen uit het dagelijkse leven. “De religieuze erfgoedgeletterdheid neemt af,” vertelt Wouter Jaspers coördinator van het museum. “Hierdoor hebben we minder notie van de betekenis of oorsprong van zaken die vandaag als vanzelfsprekend lijken. Deze collectiepresentatie laat de bezoeker met een erfgoedbril kijken naar de wereld. Maar we vertellen even goed dat veel van de christelijke gebruiken en feesten vaak ontleend zijn aan Germaanse of Romeinse tradities. Je stapt hier echt wel buiten met een ‘aha-erlebnis’.”

De collectiepresentatie zal bijna vier jaar te zien zijn in PARCUM. “In 2026 zal de restauratie van het kloostercomplex van Abdij van Park volledig afgerond zijn,” duidt Jaspers. “Vanaf dan kan de bezoeker het volledige kloostercomplex ontdekken. De collectiepresentatie maakt dan plaats voor een totaal nieuwe belevingsroute in het abdij. Een moment waar we echt naar uitkijken.”

Bron/foto: PARCUM